ارزیابی پایداری مدیریت پروژه طرح‌های خدمات شهری با رویکرد دانش مدیریت پروژه (PMBOK) (مطالعه موردی: شهرساری) | ||
| فصلنامه علمی توسعه پایدار محیط جغرافیایی | ||
| مقاله 8، دوره 5، شماره 8، شهریور 1402، صفحه 123-138 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.48308/sdge.2023.103837 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه براری* 1؛ نوبخت سبحانی2 | ||
| 1گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 2گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| پیشینه و هدف: در میان مباحث مدیریتی، مدیریت عمران شهری و مدیریت پروژه نقش مهمی در موفقیت روند تهیه و اجرای پروژههای عمرانی شهری دارد. اما مشکلات مربوط به مدیریت پروژه‌ها و طرح‌های توسعه شهری، کمبود منابع، امکانات و حجیم بودن بدنه اداری سازمانهای دولتی متولی اجرای پروژههای شهری، همه این موارد باعث نوسان و یا نقصان در اقتصاد طرح‌های شهری و منجر به تأخیر در اتمام به‌موقع پروژه‌ها و در نهایت بالا رفتن هزینه‌ها می‌گردد. لذا حرکت به‌سوی مدیریت پروژه با رویکرد پایداری راه گریزناپذیر همه سازمان‌هایی است که به‌نوعی با برنامهریزی یا اجرای پروژه سروکار دارند. در این راستا، هدف تحقیق حاضر ارزیابی مدیریت پروژههای خدمات شهری شهر ساری در فاصله زمانی 99-98 است. در تحقیق حاضر به این پرسش، پاسخ داده خواهد شد که چگونه می‌توان مدیریت پروژه را با استفاده از یک تکنیک ارزیابی کرد، و وضعیت مدیریت پروژه در اجرای طرح‌های خدمات شهری چگونه بوده است؟ تا در نهایت با ارائه راهکارهای مناسب مدیریتی و ... بتواند نقش بسزایی در تحقق مناسب و مطلوب طرح‌های توسعه پایدار شهری و متعاقب آن پروژههای شهری این شهر داشته باشد. مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش‌شناسی، توصیفی و تحلیلی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای، میدانی و از ابزار پرسشنامه بر اساس استاندارد مدیریت دانش پروژه و طراحی با طیف لیکرت استفاده شده است. پرسشنامه‌ها در بخش‌های مشخصات فردی و عمومی، مشخصات پروژه و ارزیابی و کنترل مدیریت پروژه تنظیم‌شده است که شامل 9 حوزه مدیریتی است. برای هر حوزه مؤلفه‌هایی تعریف شده که سنجش درست و شفافی از سطح دانش حوزه‌ها را مشخص می‌کند. پرسشنامه‌ها توسط کارشناسان و کارفرمایان طراح خدمات شهرداری ساری تکمیل گردیده است. پس از تکمیل پرسشنامه، میزان اهمیت شاخص‌ها با استفاده از محاسبه میانگین در هر یک از 9 حوزه مشخص‌شده است. هرچه میانگین هر حوزه بالاتر باشد، نشانگر اهمیت بالاتری نسبت به بقیه حوزه‌هاست. سپس برای رتبهبندی حوزه‌ها، انحراف نسبی آن‌ها محاسبه و تحلیل می‌شود. بحث و یافته ها: نتایج نشان می‌دهد که در 18 پروژه اجرایی طرح‌های خدمات شهری طی سال‌های 99-98 مدیریت ریسک پروژه با بالاترین میانگین (91/2) در بهترین وضعیت و مدیریت زمان با میانگین (12/2) در بدترین وضعیت خود قرار داشتند. درنتیجه مدیریت زمان با انحراف نسبی 47 به عنوان اولویت اول برای تغییر، شناسایی می‌شود. همچنین نتایج حاصل از دیمتل فازی نشان داد که مدیریت یکپارچه؛ مدیریت منابع انسانی؛ مدیریت ارتباطات و مدیریت ریسک به ترتیب با امتیاز (084/0)، (050/0)، (024/0) و (017/0) جز عوامل علّی و سایر شاخص‌ها مانند مدیریت محدوده؛ مدیریت زمان؛ مدیریت هزینه؛ مدیریت کیفیت و مدیریت تدارکات با مقدار امتیاز به ترتیب (021/0-)، (044/0-)، (043/0-)، (008/0-) و (032/0-) جز عوامل معلول محسوب می‌شوند و تحت تأثیر سیستم و عوامل علّی هستند.. در نتیجه مدیریت یکپارچه و مدیریت زمان به ترتیب جز اثرگذارترین و اثرپذیرترین شاخص‌ها در مدیریت پروژه طرح‌های خدمات شهری در شهر ساری می‌باشند. نتیجه گیری: در پژوهش حاضر، با استفاده از تکنیک دانش مدیریت پروژه PMBOK وضعیت پروژه طرح‌های خدمات شهری شهر ساری در بازه زمانی 1399-1398 در 9 حوزه (یکپارچگی، زمان، هزینه، محدوده، ریسک، کیفیت، منابع انسانی، تدارکات و ارتباطات ) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها بیانگر این است که مدیریت ریسک پروژه با بالاترین میانگین، بااهمیت‌ترین و مدیریت زمان پروژه با کمترین میانگین، کم‌اهمیت‌ترین حوزه می‌باشد. همچنین در هرکدام از حوزه‌ها که انحراف از وضعیت مطلوب، مقدار کمتری دارند، بهترین وضعیت حاکم است و هر حوزه که اختلاف بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب از انحراف بالاتری برخوردار بود، به عنوان اولویت اول برای تغییر شناسایی می‌شود؛ بنابراین مدیریت ریسک پروژه در طرح‌های خدمات شهر ساری با بالاترین میانگین (91/2) در بهترین وضعیت و مدیریت زمان و مدیریت هزینه پروژه به ترتیب با میانگین (12/2 و 20/2) در بدترین وضعیت خود قرار داشتند. درنتیجه مدیریت زمان و مدیریت هزینه به ترتیب با انحراف نسبی 47 و 45 به عنوان اولویت اول و دوم برای تغییر، شناسایی می‌شوند. از سوی دیگر در بحث میزان اثرگذاری و اثرپذیری مدیریت یکپارچگی پروژه با امتیاز (084/0)، جز اثرگذاری بالا و مدیریت زمان پروژه با امتیاز (044/0-)جز اثرپذیری پایین شناسایی شدند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارزیابی؛ پایداری؛ زمان؛ مدیریت پروژه؛ PMBOK | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Assessing the Sustainability of Project Management of Urban Service Plans with the Approach Project Management Body Of Knowledge (PMBOK) (Case Study: Sari City) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maasume Berari1؛ Nobakht sabhani2 | ||
| 1Department of Geography and Urban Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| 2Department of Geography and Urban Planning, Azad University, Faculty of Science and Research, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and purpose Among management issues, urban development, and project management play an essential role in the success of the preparation and implementation of urban development projects. However, the problems related to the management of urban development projects and plans, the lack of resources, facilities, and the bulk of the administrative body of government organizations for implementing urban projects have caused fluctuations or deficiencies in the economy of urban plans. In this regard, the current research aims to evaluate the management of urban service projects in Sari from 2018 to 2019. In the present research, this question will be answered, how can project management be evaluated using a technique, and what has been the status of project management in implementing urban service plans? Finally, by providing suitable management solutions, it can play a significant role in realizing sustainable urban development plans for this city. Materials and methods The current research is applied in terms of purpose and descriptive and analytical in terms of methodology. Library and field methods and questionnaire tools have been used to collect information based on the standard of project knowledge management and design with a Likert scale. Questionnaires are arranged in the sections of individual and general characteristics, project characteristics, and project management evaluation and control, which includes nine management areas. For each field, components are defined that determine the correct measurement of the level of knowledge. Experts and employers of Sari municipal services have completed questionnaires. After completing the questionnaire, the importance of the indicators has been determined by calculating the average in each nine areas. If each area's average is higher, it indicates a higher importance than the other areas. Then, their relative deviation is calculated and analyzed to rank the fields. Findings and discussion The results show that in 18 implementation projects of urban service plans during 2018-1999, project risk management, with the highest average (2.91), was in the best condition, and time management was in the worst condition, with an average (2.12). As a result, time management, with a relative deviation of 47, is identified as the priority for change. Also, the results obtained from Fazi Dimetal showed that integrated management, human resources management, communication management, and risk management with scores of (0.084), (0.050), (0.024), and (0.017) are among the causal factors, and other indicators such as range management, time management cost management, quality management and procurement management with the value of (-0.021), (-0.044), (-0.043), (-0.008), and (-0.032) are considered among the handicap factors. As a result, integrated management and time management are among the most effective indicators in project management of urban service projects in Sari city. Conclusions In the current research, using the PMBOK project management knowledge technique, the status of Sari urban service plans project from 2018 to 2019 in 9 areas (integrity, time, cost, scope, risk, quality, human resources, procurement, and communication) was evaluated. The results show that in 18 implementation projects of urban service plans during 2018-1999, project risk management, with the highest average (2.91), was in the best condition, and time management was in the worst condition, with an average (2.12). As a result, time management, with a relative deviation of 47, is identified as the priority for change. On the other hand, in terms of effectiveness and effectiveness, project integrity management, with a score of (0.084), was identified as high effectiveness, and project time management, with a score of (-0.044), was identified as low effectiveness. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Assessing, Sustainability, Time, Project Management, PMBOK | ||
| مراجع | ||
|
منابع آئینی، م.، 5191 . واکاوی چالشهای مدیریت شهری شهرهای جدید ایرانی براساس مدلسازی معادلات ساختاری ) SEM (، فصلنامه .551-501 ،)9( برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای، 0 https://urdp.atu.ac.ir/article_12357.html احمدپور، م.، 5111 . راهنمای گستره دانش مدیریت پروژه، مؤسسه مدیریت پروژه آمریکا، تهران، نشر ناقوس، 101 ص. احمدوند، م.ع.، نورنگ، ا.، فیروزشاهی، م. و تربیتی، ا.، 5194 . توسعه الگوی مدیریت دانش به منظور بومیسازی در سازمانهای .11-51 ،)11( پروژه محور، ماهنامه توسعه انسانی پلیس، 1 https://www.sid.ir/paper/380565/fa استاندارد مدیریت پروژه PMBOK 2441 . انستیتو ، مدیریت پروژه آمریکا، ویرایش چهارم. الفت، ل.، خسروانی، ف. و جلالی، ر.، 5119 . شناسایی و اولویتبندی ریسک پروژه بر مبنای استاندارد PMBOK با رویکرد فازی، .511 -504 ،)59( مطالعه پروژههای ساخت تقاطع غیر همسطح در استان بوشهر، فصلنامه مدیریت صنعتی، 1 https://www.sid.ir/paper/467431/fa بدری، ع.، 5195 . آشنایی با برنامهها، طرحها و پروژههای عمران روستایی، تهران، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، 512 ص. براری، م.، 5191 . توسعه پایدار حمل و نقل در شهر ساری با رویکرد اقتصاد سبز، رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران. https://egsdejournal.sbu.ac.ir/article_101951.html برخورداری، م. و جمالی، ا.، 5191 . شناسایی خاطرات پروژههای نفتی براساس استاندارد PMBOK ،)14( ، فصلنامه رشد فناوری، 51 .14-05 https://www.sid.ir/paper/144845/fa حاجی یخچالی، . س.، 5119 مدل بلوغ مدیریت سازمانی پروژه، انستیتو مدیریت پروژه، چاپ ،5 تهران، انتشارات آدینه، 222 ص. رضویان، م.ت.، 5192 . مدیریت شهری در جهان، انتشارات دانشگاه امام رضا. سالنامه آماری . مازندران، 5191 معاونت امور اقتصادی و برنامهریزی استان مازندران. شوالب، ک.، 5195 . مدیریت پروژه با رویکرد پروژههای فناوری اطلاعات، ترجمه: محمود گلابچی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 401 ص. . شهرداری ساری، معاونت فنی و عمرانی.، 5191 عالم تبریزی، ا. و حمزهای، ا.، 5194 . ارزیابی و تحلیل ریسکهای پروژه با استفاده از رویکرد تلفیقی مدیریت ریسک استاندارد PMBOK و تکنیک RFMEA .5-59 ،)21( ، فصلنامه مطالعات مدیریت صنعت، 9 https://jims.atu.ac.ir/article_4527.html غفاری، ر.، 5111 . مقدمهای بر برنامهریزی کالبدی روستایی سکونتگاههای روستایی، انتشارات دانشگاه آزاد واحد شهرکرد، 512 ص. فرداد، ف.، 2441 . معرفی استاندارد PMBOK ، کارشناس ارشد مهندسی و مدیریت پروژه و ساخت. فرهمندیان، ا.، موسی خانی، م. و منصوری، ع.، 5111 . ارزیابی مدیریت پروژههای گازرسانی با روش PMBOK )مطالعه موردی .01-15 ،)9( شرکت گاز استان زنجان(، فصلنامه مدیریت صنعتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد، واحد سنندج، 0 https://www.sid.ir/paper/171122/fa فنی، ز.، کوزه گر، ل. و سامانی مجد، ع.، 5199 . موانع و الزامات تحقق مسکن پایدار از دیدگاه کارشناسان و مدیران شهری )نمونه .511-515 ،)14( موردی: محله اتابک- شهر تهران(، فصلنامه علمی برنامهریزی منطقهای، 54 https://www.sid.ir/paper/230648/fa گلابچی، م. و حسینی، ض.، 5192 . مبانی مدیریت پروژه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 111 ص. .541 -544 ، لاهیجی، ن.، 5119 . نظام مدیریت پروژه و سازمانها، فصلنامه عصر مدیریت، 50 http://ensani.ir/file/download/article/20120329130314-2164-15.pdf ماهفروزی، ع. و زلیکانی، ر.، 5195 . ساری نگین فیروزفام گردشگری ایران، انتشارات شلفین، 510 ص. معینی، ع.ر.، شفیعی، ا. و شفیعی، م.، 5114 . آشنایی با استانداردهای جهانی مدیریت پروژه و معرفی PRINCE 2 ، دومین کنفرانس بینالمللی مدیریت پروژه . https://civilica.com/doc/4882 / منوریان، ع. و غزائیان، ف.، 5119 . بررسی جایگاه نظام مدیریت پروژه در برنامهریزی استراتژیک شرکتهای پیمانکاری عمومی )مطالعهی موردی شرکت بینالمللی توسعه و مهندسی پارس(، نشریه مدیریت بازرگانی، .511-511 ،)1(2 https://jibm.ut.ac.ir/article_21716.html مولایی هشجین، ن. و علینقی پور، م.، 5194 . ارزیابی مدیریت پروژههای اجرای طرح هادی روستایی با روش PMBOK در برنامه .11-12 ،)14( پنجم توسعه استان گیلان، فصلنامه علمی- پژوهشی و بینالمللی انجمن جغرافیای ایران، 51 https://mag.iga.ir/article_253468_48600ae9fd232dc7a8919548039436d2.pdf مولایی هشجین، ن. و فروتن، ز.، 5044 . ارزیابی مدیریت پروژههای اجرای طرح هادی روستایی با روش PMBOK در غرب استان .14-12 ،)05( گیلان، فصلنامه علمی برنامهریزی منطقهای، 55 https://jzpm.marvdasht.iau.ir/article_4575.html هیرکنز، گ.، 5111 . مدیریت پروژه، ترجمه غزاله کاظمی نژاد، چاپ ،5 تهران، انتشارات آدینه، 552 ص. یادگاری، م. و تارخ، م.ج.، 5191 . استفاده از تکنیک دیمتل فازی برای رتبهبندی راهبردهای مدیریت دانش، فصلنامه پژوهشگاه علوم .415-411 ،)1( و فناوری اطلاعات ایران، 12 https://jipm.irandoc.ac.ir/article_699409.html Alias, Z., Zawawi, E.M.A., Khalid, Y. and Aris, N.M., 2014. Determining Critical Success Factors of Project Management Practice: A conceptual framework, Journal of Procedia Social and Behavioral Sciences, 153(8), 61-69. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042814054834 Cavaleri, S.A. and Fearon, D.S., 2000. Integrating organizational learning and business praxis: a case for intelligent project management, The Learning Organization, 7(5), 251-258. https://www.researchgate.net/publication/241379205_Integrating_organizational_learning_and_business_praxis_A_case_for_intelligent_project_management PMI [Project Management Institute], 2017. A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK© Guide), 6th Ed. PMI: Newtown Square, PA. Silvius, G., 2021. The role of the Project Management Office in Sustainable Project Management, Journal of Procedia Computer Science, 181(12), 1066-1076. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877050921003513 Silvius, A.J.G. and Schipper, R.P.J., 2014. Sustainability in project management: a literature review and impact analysis, Journal of Social Business, 4(34), 63-96. https://pmworldlibrary.net/wp-content/uploads/2018/06/2014-Silvius-Schipper-Sustainability-in-project-management.pdf Stanitsas, M., Kirytopoulos, K. and Vrassidas, L., 2021. Integrating sustainability indicators into project management: The case of construction industry, Journal of Cleaner Production, 279(12), 1-14. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0959652620338191. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 808 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 686 |
||