اثرات حکمروایی خوب شهری بر بهبود کیفیت زندگی. مطالعۀ موردی: منطقۀ یک شهر شیراز | ||
| فصلنامه علمی توسعه پایدار محیط جغرافیایی | ||
| دوره 4، شماره 7، بهمن 1401، صفحه 114-128 اصل مقاله (1.04 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.52547/sdge.4.7.114 | ||
| نویسندگان | ||
| اناهیتا اسفندیاری1؛ محمدرضا رضایی* 2؛ علی شمس الدینی3 | ||
| 1دانشگاه ازاداسلامی واحدبین الملل قشم | ||
| 2عضو هیات علمی دانشگاه آزاداسلامی واحدمرودشت | ||
| 3دانشگاه ازاداسلامی واحدمرودشت | ||
| چکیده | ||
| چکیدۀ مبسوط پیشینه و هدف: باوجود اهمیت موضوع موردمطالعه در توسعۀ پایدار شهری، تاکنون مطالعات اندکی صورت گرفته است. در این مقاله‌ها، به وضعیت حکمروایی شهری در محدوده‌های موردمطالعه پرداخته و به این نتیجه رسیده‌اند که بین حکمروایی شهری و کیفیت زندگی رابطه وجود دارد و هرچه اوضاع شاخصهای حکمروایی خوب شهری بهتر شود، کیفیت زندگی در محدودۀ موردمطالعه نیز بهتر میشود. با توجه به اهمیت فراوان دو حوزۀ موضوعی کیفیت زندگی و حکمروایی خوب شهری از یک سو و نقش مهم شرایط ملی در شرایط محلی از سوی دیگر، در پژوهش حاضر به بررسی رابطۀ میان این دو پرداخته میشود. هدف اصلی از تحقیق حاضر تحلیل اثرات حکمروایی خوب شهری بر بهبود کیفیت زندگی شهروندان منطقۀ یک کلان‌شهر شیراز است. با توجه به اهمیت موضوع پژوهش، و با نظر به اینکه در این باره مطالعات اندکی صورت گرفته است، در این مقاله به بررسی اثرات حکمروایی خوب شهری بر بهبود کیفیت زندگی در منطقۀ یک شهر شیراز پرداخته شد، با این امید که در برنامهریزی برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، مؤثر باشد. مواد و روش: این تحقیق ازنظر روش، توصیفی ـ تحلیلی است. جامعۀ آماری در این پژوهش ساکنان منطقۀ یک شهر شیرازند. با استفاده از روش کوکران، حدود 384 پرسش‌نامه به‌طور تصادفی به‌دست مردم تکمیل شده است. برای گردآوری داده‌های پژوهش، بخشی از کار به‌صورت نظری انجام گرفته است که در این بخش، از کتاب‌ها، مقاله‌ها، رساله‌ها، پژوهش‌ها و جست‌وجوی رایانه‌ای برای دستیابی به مقاله‌ها و رساله‌های خارج از کشور استفاده شده است. با توجه به اهداف پژوهش و ماهیت آن، با استفاده از پرسش‌نامه به بررسی اثرات حکمروایی خوب شهری بر بهبود کیفیت زندگی شهری پرداخته شده است. این پژوهش ماهیت تکنیکی، کاربردی و توسعه‌ای دارد و متکی بر روش‌‌های میدانی و آماری است. با توجه به اینکه حداقل میزان ضریب نسبی روایی محتوا برای 5 داور، 99/0 است، چون مقدار این ضریب برای تمامی سؤالهای پرسش‌نامه بیشتر از 99/0 محاسبه شده، نتیجه میگیریم که ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش حاضر از اعتبار محتوایی لازم برخوردار است. میزان ضریب آلفای کرونباخ برای چک‌لیست پژوهش بیش از 7/0 محاسبه شده است. لذا چک‌لیست پژوهش از پایایی لازم برخوردار است و درنهایت با استفاده از تکنیک تحلیل تی تکنمونهای و تحلیل عاملی، آزمون صورت میپذیرد. یافته‌ها: برای شروع استفاده از دادهها در تحلیل عاملی از این شاخص کایزر ـ مایر ـ الکینا استفاده میشود ﻛـﻪ ﺁﻳـﺎ ﺗﺤﻠﻴــﻞ ﻋــﺎﻣﻠﻲ بر ﺭﻭﻱدادﻫــﺎﻱ ﺟﻤــﻊﺁﻭﺭﻱﺷــﺪﻩ ﻗﺎﺑﻞﺍﺟﺮﺍست. کایزر (١٩٧٧) ﺣـﺪﺍﻗﻞKMO ﺭﺍ 60/0 ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ، ﺑﻪﻃـﻮﺭﻱ ﻛـﻪ ﺍﺟـﺮﺍﻱ ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻋـﺎﻣﻠﻲ ﺭﺍ ﺩﺭﺻﻮﺭﺗﻲ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ مقدار ضریب بیش از 6/ 0ﺑﺎﺷﺪ. در این تحقیق، مقدار ضریب KMO برابر با 672/0 است. عوامل به‌دست‌آمده از تحلیل عاملی اکتشافی در حدود 5 مورد هستند. عامل اول که مهم‌ترین عامل است (مشارکت) 23.01 درصد واریانس و عوامل دوم و سوم (شفافیت و پاسخگویی، کارایی و عدالت) در حدود 60/13 و 56/10 درصد واریانس را به خود اختصاص دادهاند. این نشان میدهد که عامل اول بر بهبود کیفیت زندگی شهروندان در منطقۀ یک شهر شیراز تأثیر زیادی دارد. عوامل سوم به بعد که کمتر از 10 درصد واریانس را به خود اختصاص دادهاند (حاکمیت قانون و مسئولیت‌پذیری) اهمیت بسیار کمتری نسبت‌به عامل اول دارند. شایان ذکر است که درمجموع، 96/62 درصد از واریانس بُعد حکمروایی خوب شهری را این عوامل پنج‌گانه تأمین میکنند که به‌دلیل آنکه بیش از 60 درصد است، قابل‌استناد خواهد بود. با توجه به حد پایین و بالای مثبت هر پنج عامل و با توجه به اینکه میانگین هر پنج عامل بیش از 3 عدد موردآزمون است، میتوان به این نتیجه رسید که حکمروایی خوب شهری تأثیر مستقیم و معناداری بر کیفیت زندگی دارد. نتیجه‌گیری: نتایج آزمون تی تکنمونهای نشان داد که شاخصهای حکمروایی خوب شهری تأثیر مستقیم و معناداری بر کیفیت زندگی دارند. با توجه به بررسیها، متغیر فراهم کردن فرصت مشارکت عام بیشترین امتیاز را در بین سایرین دارد. عوامل به‌دست‌آمده از تحلیل عاملی اکتشافی عبارت‌اند از: عامل اول ـ که مهم‌ترین عامل است ـ «مشارکت»، عامل دوم «شفافیت و پاسخگویی»، عامل سوم «کارایی و عدالت»، عامل چهارم «حاکمیت قانون» و عامل پنجم «مسئولیت‌پذیری». درمجموع، 62.96 درصد از واریانس بُعد حکمروایی خوب شهری را این عوامل پنج‌گانه تأمین میکنند که به‌دلیل آنکه بیش از 60 درصد است، قابل‌استناد است. براساس نتایج پژوهش، بین شاخصهای حکمروایی شهری و بهبود کیفیت زندگی روابط معناداری وجود دارد. همچنین این موضوع اثبات میشود که هرچه شرایط استقرار و پایداری حکمروایی خوب شهری و عناصر و ارکان آن بهتر و بیشتر شود، کیفیت زندگی شهری بهبود و عملی‌تر میشود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پایداری؛ حکمروایی خوب شهری؛ شیراز؛ کیفیت زندگی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Effects of Good Urban Governance on Improving the Quality of Life (Case study: Zone 1 of Shiraz city) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| anahita esfandiyari1؛ mohammadreza rezaii2؛ ali shamsoodini3 | ||
| 1islamic azad university qeshem university | ||
| 2Islamic azad university marvdashet branch | ||
| 3islamic azad university marvdasht branch | ||
| چکیده [English] | ||
| Extended abstract Background and purpose Despite the importance of the subject in sustainable urban development, few studies have been carried out so far. In these papers, the condition of urban governance in the studied areas has been investigated and they found that there is a relationship between urban governance and quality of life, and the better the situation of good urban governance indicators, the better the quality of life in the studied area. Given the great importance of two subject areas of quality of life and good urban governance on the one hand and the crucial role of national conditions in local situations on the other hand, the association between these two is examined in the present study. The current study is aimed to analyze the effects of good urban governance on improving the quality of life of citizens in District 1 of Shiraz metropolitan. Considering the importance of the research subject, and because a few studies have been conducted in this field, in this article, the impacts of good urban governance on the improvement of the quality of life in District 1 of Shiraz city have been investigated in order to be effective on the planning for improving the quality of life of citizens. Materials and methods This study is descriptive-analytical in terms of method. The statistical population consists of the residents of District 1 in Shiraz city. 384 questionnaires were randomly completed by individuals using Cochran's method. For data collection, a part of the work has been done theoretically: books, papers, thesis, researches and computer searches have been used to find articles and thesis from abroad. According to the objectives of the research and its nature, the impacts of good urban governance on improving the quality of urban life have been examined using a questionnaire. This research has a technical, practical and developmental nature and relies on field and statistical methods. Considering that the minimum relative content validity coefficient for 5 judges is equal to 0.99, because the value of this coefficient was calculated for all questions in the questionnaire greater than 0.99, it can be stated that the data collection measure of the current research has acceptable content validity. Cronbach's alpha coefficient for the research checklist was calculated as 0.7. Hence, the research checklist has acceptable reliability, and finally, single-sample analysis and factor analysis were performed. Findings and discussion The Kaiser–Meyer–Olkin (KMO) test as a statistical measure is used to determine how suited data collected is for factor analysis. Kaiser (1977) determines the minimum KMO as 0.60, for indicating sufficient items for each factor, the value should be greater than 0.60. In this research, KMO coefficient is equal to 0.672. The factors obtained from exploratory factor analysis are about 5 items. The first factor, which is the most important one (participation), accounted for 23.01 % of the variance, and the second and third factors (transparency and accountability, efficiency and justice) have 13.60 and 10.56 % of the variance. This indicates that the first factor has a great impact on improving the quality of life of citizens in District 1 of Shiraz city. The third and subsequent factors that dedicated for less than 10% of the variance (rule of law and accountability) are much less important than the first factor. It is worth noting that, in total, 62.96% of the variance of the dimension of good urban governance is presented by these five factors, which can be effective because it is more than 60%. Given the lower and upper positive limits of all five factors and considering that the mean of all five factors is more than 3 tested cases, it can be said that good urban governance has a direct and significant impact on the quality of life. Conclusion The results of the one-sample t-test showed that the indicators of good urban governance have a direct and significant impact on the quality of life. Also, we found that the variable of providing platform for the opportunity of public participation has the highest score among others. The factors obtained from the exploratory factor analysis include: the first factor - the most important factor- "participation", the second factor "transparency and accountability", the third factor "efficiency and justice", the fourth factor "rule of law" and the fifth factor "responsibility". In total, 62.96% of the variance of the dimension of good urban governance is presented by these five factors, which can be useful, as it is more than 60%. Based on the results of the research, there is a significant relationship between the indicators of urban governance and the improvement of the quality of life. It was found that the better the conditions of the sustainability of good urban governance and its relevant elements, the better the urban life quality. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sustainability, Urban good governance, Shiraz city, Quality of life | ||
| مراجع | ||
|
اسکندری ثانی، م.، ملازاده، م. و پورداداش، ا.، 1396 . ارزیابی میزان مشارکت شهروندان در مدیریت شهری براساس الگوی حکمروایی شایسته شهری )مطالعه موردی: منطقه آزاد ارس، شهر جلفا(، برنامهریزی منطقهای، 7 ( 27 ،) 159-168 . fa/230445https://www.sid.ir/paper/ - توکلی، ه. و مؤمنی، م.، 1395 . بررسی میزان تحققپذیری شاخصهای حکمروایی خوب شهری با تأکید بر کیفیت زندگی شهری )مطالعه موردی: مناطق 1 ، 7 و 22 شهر تهران(، مطالعات مدیریت شهری: 8 ( 26 ،) 1 - 18 . https://ums.srbiau.ac.ir/article_9563.html - حسینی، ع.، رمضانپور، ح. و آشوری، ح.، 1399 . تحلیل شاخصهای حکمروایی شهری و تأثیر آن بر کیفیت مکان )مطالعه موردی: شهر آذرشهر(، پژوهشهای جغرافیایی برنامهریزی شهری، 8 ( 4 ،) 1 ص. https://journals.ut.ac.ir/article_79871.html - درویش، ب.، 1394 . نقش حکمروایی خوب شهری بر کیفیت زندگی شهری، https://www.tinn.ir/fa/tiny/news-79233 - دادورخانی، ف.، سلمانی، م.، فرهادی، ص. و زارع، ز.، 1390 . حکمروایی خوب؛ راهبردی برای کاهش فقر روستایی، نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، 3 ( 4 ،) 107 ص. https://www.sid.ir/paper/177107/fa - رحمتی دلیر، ث. و ملکحسینی، ع.، 1398 . بررسی میزان انطباقپذیری مدیریت شهری ایران با اصول حکمروایی خوب شهری )مطالعه موردی: شهر کنگاور(، مطالعات هنر اسلامی، 15 ( 33 ،) 164 - 189 . https://www.sid.ir/paper/136826/fa - رضایی، م. و شمسالدینی، ع.، 1398 . تحلیلی بر رابطه حکمروایی خوب شهری و عدالت اجتماعی در فضاهای شهری )مطالعه موردی: شهر فردوسیه، شهرستان شهریار(، آمایش محیط، ) 45 ،) 25 - 48 . https://ebtp.malayer.iau.ir/article_668101.html - زیاری، ک.، پوراحمد، ا.، حاتمینژاد، ح. و باستین، ع.، 1397 . سنجش و ارزیابی اثرات حکمروایی خوب شهری بر زیستپذیری شهرها )مطالعه موردی: شهر بوشهر(، پژوهش و برنامهریزی شهری، 9 ( 34 ،) 1 - 18 . https://www.sid.ir/paper/220381/fa زیاری، ک.، یدالهنیا، ه. و یدالهنیا، ح.، 1399 . تحلیل عملکرد مدیریت شهری با تأکید بر شاخصهای حکمروایی خوب از منظر شهروندان )مطالعه موردی: شهر ساری(، پژوهش و برنامهریزی شهری، 11 ( 40 ،) 1 - 16 . http://ensani.ir/fa/article/425093 - سجادی، ژ.، یارمرادی، ک.، کانونی، ر. و حیدری، م.، 1396 . نقش حکمروایی شایسته در ارتقای کیفیت محیطزیست شهری از دیدگاه ساکنان )مطالعه موردی: محله باغ فردوس منطقه یک شهر تهران(، پژوهشهای بومشناسی شهری، 8 ( 15 ،) 97 - 110 . https://www.sid.ir/paper/253322/fa - شریفزادگان، م. و قانونی، ح.، 1396 . تحلیل رابطه حکمروایی خوب کشورها و کیفیت زندگی شهرها، رفاه اجتماعی، 17 ( 6 ،) 185 - 221 . https://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_id=3027&sid=1&slc_lang=fa - طالبپور، ا. و مجاهددینی، م.، 1398 . نقش مدیریت یکپارچه شهری در بهبود مدیریت بحران و افزایش کیفیت خدمات عمومی به شهروندان )مطالعه موردی: استان تهران(، مطالعات توسعه اجتماعی – فرهنگی، 7 ( 4 ،) 67 - 92 . https://journals.sabz.ac.ir/scds/article-1-726-fa.html&sw - عسکریزاده اردستانی، س.، ضرابی، ا. و تقوایی، م.، 1398 . وضعیت شاخصهای حکمروایی خوب شهری در اراک از منظر مدیران شهری و شهروندان، تحقیقات جغرافیایی، 34 ( 4 ،) 595 - 604 . https://georesearch.ir/article-1-794-fa.html - عنابستانی، ع. و عنابستانی، ز.، 1391 . تأثیر عملکرد مدیریت شهری بر ارتقای کیفیت زندگی شهروندان )مطالعه موردی: شهر جدید گلبهار(، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 4 ( 4 ،) 23-34 . https://jisds.srbiau.ac.ir/article_1872.html - فرزینپاک، ش.، 1383 . آموختنیهای شهر: حکمرانی خوب چیست؟، فصلنامه شهرداریها، ) 69 ،) 70 ص. https://www.sid.ir/paper/444916/fa - معاونت برنامهریزی و توسعه انسانی، دفتر برنامهریزی و بودجه شهرداری شیراز، 1398 . - وظیفهدوست، ح. و امینی، م.، 1388 . بررسی میزان اهمیت شاخصهای کیفیت زندگی شهری تهران از دیدگاه مدیران و متخصصان مدیریت شهری، مطالعات مدیریت شهری، 1 ( 3 ،) 1 - 18 . https://www.sid.ir/paper/199387/fa
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 472 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 447 |
||