بازخوانی مفهوم آرمانشهر و امکانسنجی تحقق آن در شهرسازی طبیعت‌گرا | ||
| فصلنامه علمی توسعه پایدار محیط جغرافیایی | ||
| دوره 4، شماره 7، بهمن 1401، صفحه 65-85 اصل مقاله (1.12 M) | ||
| نوع مقاله: مروری | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.52547/sdge.4.7.65 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین رضایی* 1؛ ناجی پژمان ضیائی2؛ سیامک مهرنیا3 | ||
| 1استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران. | ||
| 2استادیار گروه معماری، واحد اسلام آباد غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلام آباد غرب، ایران. | ||
| 3پژوهشگر دکتری شهرسازی، گروه معماری و شهرسازی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران. | ||
| چکیده | ||
| چکیده مبسوط پیشینه و هدف: تعامل انسان با محیط اغلب در جوامع امروزی به دلیل روندهای اجتماعی اخیر مانند ازدیاد جمعیت، شهرنشینی فزاینده، محدودیت‌ها و تحمیل‌هایی که ناگزیر به شیوه نامتجانس طراحی ساختمان و شهر انجامیده و همچنین سبک خاص زندگی، مطلوب نیست. این امر، رجوع به مفهوم دیرینه آرمانشهر را در ذهن متبادر می‌کند که یکی از وجوه اساسی آن همواره تعامل با طبیعت بوده و امروزه با یک نگرش واقع‌گرا به تعبیر آرمانشهر اکولوژیک (بوم‌گرا) معطوف می‌شود. بر همین مبنا توجه به شهر به مثابه فضای زندگی انسان، نیازمند تمرکز بیشتری بر اکولوژی و طبیعت حاکم بر آن بویژه در پرتو اخلاق است. لذا برای ایجاد شهر اکولوژیک، توجه به ابعاد و شاخصهای زیستمحیطی از طریق غالب کردن رویکردهای تحقق پایداری بر ایجاد و مدیریت شهر و حریم آن ضروری می‌گردد. در این راستا شهرسازی بیوفیلیک (طبیعت‌گرا) به عنوان یک رویکرد راهبردی پایدار در سال‌های اخیر مورد توجه فزاینده‌ای قرار گرفته که علاوه بر پیگیری پایداری در ابعاد زیستمحیطی، در بر دارنده مضامین مرتبط با پایداری اجتماعی بویژه رعایت اصول و ارزش‌های اخلاقی بوده و در نتیجه استفاده صحیح از سیستم‌ها و فرآیندهای طبیعی را در طراحی محیط ساخته شده تمهید می‌کند. به همین دلیل در این تحقیق، تلاش شده تا اثربخشی و جایگاه این رویکرد نوپا در تحقق اهداف آرمانشهر اکولوژیک دنیای معاصر روشن گردد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر با توجه به معیارها و شاخصهای مد نظر در شهرسازی بیوفیلیک نسبت به جمع‌بندی مولفه‌های اساسی آن به شیوه اسنادی اقدام نموده و با بهره‌گیری از تحلیل انطباقی و ادغام مولفه‌های مذکور در قالب راهبردی اثربخش به تبیین چگونگی بهره‌گیری از عوامل مذکور در رهیافت به آرمانشهر اکولوژیک پرداخته است. بر این اساس، از منظر هدف از نوع توسعه‌ای و متعاقبا کاربردی می‌باشد که به دنبال گسترش و تبیین معیارها، تدوین شاخص‌ها و تدقیق ساز و کار رهیافت به شهر پایدار در قالب نگرشی آینده‌نگر با مقیاسی کلان بوده و در این راستا از روش تحلیل محتوای کیفی و کدگذاری توصیفی و البته رویکردی انتقادی بهره برده است. از این رو می‌توان مدعی شد که این تلاش، بستر شفاف‌سازی فرآیند حصول آرمان‌شهرهای اکولوژیک با بهره‌گیری از دانش بیوفیلیک شهری و امکان جهت‌بخشی به سیاست‌های موثر در عرصه مدیریت شهری معاصر را مهیا می‌سازد و بنابراین مقاله حاضر در بطن خود علاوه بر ابعاد مروری - تحلیلی، دارای بُعد نوآوری پژوهشی نیز هست. یافته ها و بحث: یافته‌‌های پژوهش، بیانگر آن است که رهیافت به پدیده متعالی آرمانشهر با نگاهی واقع‌گرایانه و به دور از رویا در دوران معاصر را باید در مفهوم آرمانشهر اکولوژیک جستجو نمود که مستلزم اتخاذ رویکردی چندبُعدی با محوریت سه شاخص عملکردی و اثرگذار سیاسی - حکمروایی، فرهنگی - اجتماعی و کالبدی - اقتصادی و پایش تاثیرات منفرد، ترکیبی و چرخه‌ای آنها بر پنچ شاخص محیطی و اثرپذیر زمین، آب، هوا، انرژی و پسماند در قالب الگواره تکمیلی - تکاملی مبتنی بر رویکرد بیوفیلیک پیشنهادی تحقیق بوده و بر این اساس است که نقش بی‌بدیل اخلاق در تنظیم کلیه روابط انسانی در بستر محیط‌های مختلف کالبدی، طبیعی، اجتماعی و سیاسی، بیش از پیش خودنمایی می‌کند. چرا که بدون توجه به حقیقت اخلاق، هیچ چیز پایدار نخواهد ماند و باید اذعان داشت که اصول اخلاقی اگر در حد حرف و شعار باقی بماند و در عملکرد حکومت و منش روزمره مردم، مشهود نباشد نه تنها اثر مثبتی ندارد بلکه به دلیل ترویج فزاینده تزویر و دورویی به انباشت عقده‌های اجتماعی، انزجار و تباهی بیشتر جامعه و افول روزافزون فرهنگی آن منتج می‌گردد. نتیجه‌گیری: پرواضح است که با توجه به معیارهای متعدد مرتبط با حوزه‌های فوق‌الذکر، حصول آرمانشهر معاصر، علی‌رغم دست‌یافتنی بودن، مستلزم انقلابی در رابطه فرهنگ بشری و طبیعت در مقیاس‌های خُرد و کلان خواهد بود. در این رابطه، شناخت ارکان مهم دخیل در سامانه پیش روی (برنامهریزی و طراحی بیوفیلیک به عنوان ابزار و رویکرد مواجهه با مسئله؛ اخلاق به عنوان زیربنای لازم برای تحقق رویکرد مذکور؛ پایداری به عنوان هدف غائی و نهایتا آرمانشهر اکولوژیک به عنوان محصول و مطلوب فرآیند) حائز اهمیت فوق‌العاده‌ای بوده که باید در برنامهریزی راهبردی در سطوح کلان ملی و بینالمللی ملحوظ گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آرمانشهر؛ اخلاق؛ اکولوژی؛ طبیعت‌گرا؛ پایداری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Recognizing the Concept of “Utopia” and the Feasibility of its Actualization by Biophilic Urbanism | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hossein Rezaei1؛ Naji Pezhman Ziaei2؛ Siamak Mehrnia3 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Architecture & Urbanism, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Architecture, Eslamabad-e Gharb Branch, Islamic Azad University, Eslamabad-e Gharb, Iran. | ||
| 3Ph.D. Candidate of Urbanism, Department of Architecture & Urbanism, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Extended Abstract Background and Purpose Man-Environment interaction is often not desirable in today's societies due to recent social trends such as population growth, increasing urban tendency, restrictions and impositions that inevitably lead to inappropriate architectural, urban design, and special lifestyles. The Issue brings to mind the ancient concept of utopia, in which one of the main aspects has always been the interaction with nature. So, it turns to the interpretation of ecological utopia today, under a realistic view. Accordingly, paying attention to the city as the main human living space requires more concentration on ecology and nature, especially in terms of morality. In other words, to create a naturalist city must pay attention to the ecological dimensions and indicators, which is possible by emphasizing the sustainability approaches in terms of the formation and management of cities and their territories. In this regard, biophilic urbanism as an approach to sustainability strategies has received increasing attention in recent years, which in addition to pursuing that in the environmental dimensions includes themes related to social sustainability, especially ethical principles, and encourages the correct use of natural systems in the design of the built environment as a result. This study has attempted to clarify the effectiveness and position of this fledgling approach in achieving the goals of the ecological utopia in the contemporary world. Methods and Materials According to the criteria and indices considered in biophilic urbanism, this research has concluded its essential components in a documentary study. It suggests integrating them into an ecological utopia approach using a descriptive-adaptive analysis. Regarding this, the present study is developmental and applied in terms of purpose that seeks to expand and explain the criteria, formulate indicators, and refine the mechanism of achieving sustainable cities in a large-scale futuristic attitude and in this way, it has used a qualitative content analysis by descriptive coding, and of course, a critical approach. Therefore, this effort provides a platform for clarifying the process of achieving ecological utopias by using urban biophilic knowledge and making it possible to give correct direction to effective policies in contemporary urban management. Thus, in addition to the review-analytic aspect, the present article also has an original and innovative face. Findings and Discussion The results indicate that the actualization of the transcendent phenomenon of utopia should be sought in the concept of ecological utopia, in the contemporary era and with a realistic view. This requires the adoption of a multidimensional approach consisting of three functional and effective indicators of political-governmental, cultural-social, and physical-economic and measuring their individual, combined, and cyclic effects on five environmental and impressionable indicators of land, water, air, waste, and energy in the form of research-proposed complementary-evolutionary pattern based on the biophilic tendency. This is where the irreplaceable role of morality shows itself in regulating all types of human relations in the different contexts of physical, natural, social, and political environments, more and more. Because without paying attention to the truth of morality, nothing will sustain and so, it must be acknowledged that if ethical principles remain limited to words and are not evident in the governmental performance and the daily behavior of the people, not only would not have a positive effect, but also leads to the accumulation of social complexes, disgust, further destruction of the society, and the ever-increasing cultural decline because of the aggregation of deception and hypocrisy. Conclusion Despite being achievable, it is evident that a revolution in the relationship between human culture and nature will be needed on micro and macro scales to achieve the contemporary utopia due to the many requirements based on the abovementioned areas. In this regard, recognition of the important elements involved in the system (biophilic planning and design as a tool and approach to confronting the problem; Morality as the necessary foundation to realize the approach; sustainability as the ultimate goal, and finally, ecological utopia as a desirable product of the process) is extremely important, which should be considered in strategic planning at national and international levels. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Biophilic, Ecology, Morality, Sustainability, Utopia | ||
| مراجع | ||
- Bacon, F., 1952. The New Atlantis, In R. M. Hutchins (ed.), Great Books of the Western World: Advancement of Learning. London: Encyclopedia Britannica Inc, 214 p. - Beatley, T., 2011. Biophilic Cities: Integrating Nature into Urban Design and Planning. Washington: Island Press, 192 p. https://doi.org/10.5822/978-1-59726-986-5 - Beatley, T. and Newman, P., 2013. Biophilic Cities Are Sustainable, Resilient Cities. Sustainability, 5(8), 3328-3345. https://doi.org/10.3390/su5083328 - Bramley, G., Dempsey, N., Power, S., Brown, C. and Watkins, D., 2009. Social Sustainability and Urban Form: Evidence from Five British Cities. Environment and Planning A: Economy and Space, 41(9), 2125-2142. https://journals.sagepub.com/doi/10.1068/a4184 - Descartes, R., 2017. Discourse on the Method. Translated by J. Bennett, 32 p. https://www.earlymoderntexts.com/assets/pdfs/descartes1637.pdf - Ebrahimpour, M., Majedi, H. and Zabihi, H., 2017. Biophilic Planning: A New Approach in Achieving Liveable Cities in Iranian New Towns – Hashtgerd Case Study. Town and Regional Planning, 70, 1-13. https://doi.org/10.18820/24150495/trp70i1.1 - Grayson, N., 2014. Birmingham: the UK’s First Biophilic City. Presentation to Birmingham City Council, UK. https://www.charteredforesters.org - Gillis, K. and Gatersleben, B., 2015. A Review of Psychological Literature on the Health and Wellbeing Benefits of Biophilic Design. Buildings, 5(3), 948-963. https://doi.org/10.3390/buildings5030948 - Joss, S., Tomozeiu, D. and Cowley, R., 2012. Eco-City Indicators: Governance Challenges. Sustainable City VII, 155, 109-120. DOI: 10.2495/SC120101 - Kates, R.W., Parris, T.M. and Leiserowitz, A.A., 2005. What is Sustainable Development? Goals, Indicators, Values, and Practice. Environment, 47(3), 8-21. https://doi.org/10.1080/00139157.2005.10524444 - Kellert, S.R., Heerwagan, G.H. and Mador, M., 2008. Biophilic Design: The Theory, Science, and Practice of Bringing Buildings to life. NewJersy: John Wiley & Sons Inc, 432 p. - Kohlberg, L. and Hersh, R.H., 1977. Moral Development: A Review of the Theory. Theory into Practice, 16(2), 53-59. doi:10.1080/00405847709542675 - Marques, V.S., 2007. Utopia and Ecology. Spaces of Utopia, 4, 135-143. ISSN 1646-4729 - Pedersen Zari, M., 2017. What Makes a City Biophilic? Observations and Experiences from the Wellington Nature Map Project, In M. Aurel (ed.), Back to the Future: The Next 50 Years. 51st International Conference of the Architectural Science Association, Wellington. https://www.researchgate.net/publication/322784690 - Zhou, N. and Williams, C., 2013. An International Review of Eco-City Theory, Indicators, and Case Studies. Berkely: China Energy Group, 127 p. https://etapublications.lbl.gov/sites/default/files/lc_eco-cities.pdf - Ziari, K., Pourahmad, A., Fotouhi Mehrabani, B. and Hosseini, A., 2018. Environmental Sustainability in Cities by Biophilic City Approach: A Case Study of Tehran, Urban Science, 22(4), 486-516. https://doi.org/10.1080/12265934.2018.1425153 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 711 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 572 |
||