میکروفاسیس، محیط رسوبی و ژئوشیمی رسوبات کرتاسه بالایی در مقطع دمبک کوه اطراف سد لار، شمال شرق تهران | ||
| پژوهشهای دانش زمین | ||
| مقاله 6، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 49، 1401، صفحه 84-99 اصل مقاله (4.74 M) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.48308/esrj.2022.100923 | ||
| نویسندگان | ||
| دانا شاویسی* ؛ محمد حسین آدابی؛ عباس صادقی | ||
| گروه زمینشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| این مطالعه با هدف بررسی محیط رسوبی و ریزرخساره و ژئوشیمی رسوبات کرتاسه بالایی در مقطع دمبککوه در اطراف سد لار صورت گرفته است. در این منطقه رسوبات کرتاسه بالایی (سنومانین- کامپانین) دارای ضخامتی معادل 7/327 متر میباشد که مرز زیرین آن با سازند تیزکوه و از نوع دگرشیبی میباشد و مرز بالایی با گسل قطع شده است. رسوبات سنومانین که ضخامت آنها 26/54 متر است با یک کنگلومرای پیشرونده شروع می‌شوند، رسوبات تورونین که ضخامت آنها 85/22 متر میباشد ابتدا با سنگآهک ضخیم لایه و سپس به سنگآهک چرتدار و در ادامه به سنگ آهکهای الیگوستژیندار تغییر رخساره میدهند. رسوبات کنیاسین دارای ضخامت 85/19 متر میباشند که از سنگ آهکهای الیگوستژیندار به سنگآهکهای مارنی تغییر رخساره میدهند. رسوبات سانتونین دارای ضخامت 80/182 متر میباشند که در قاعده با آهک مارنی و الیگوستژیندار شروع میشود و در ادامه به سنگآهک متوسط لایه تغییر رخساره دادهاند. رسوبات کامپانین بهطور کامل در مقطع مورد مطالعه وجود ندارند، زیرا یک گسل آن را بریده است و تنها 55/48 متر سنگ آهک چرتدار از این رسوبات باقی مانده است. براساس مطالعات پتروگرافی، تعداد 11 ریز رخساره شناسایی گردید که پهنهی جزرومدی 2 ریزرخساره، لاگون یک ریزرخساره، سد یک ریزرخساره و دریای باز 7 ریزرخساره را شامل میشود با توجه به عدم وجود ریف‌های سدی بزرگ، ساختهای ریزشی، کلسی توربیدایت، آنکویید و پیزوئید به احتمال زیاد این نهشته‌‌‌ها در یک رمپ هموکلاین بر جای گذاشته شدهاند. نتایج حاصل از آنالیزهای عنصری و ترسیم این مقادیر در کنار یکدیگر حاکی از آن است که رسوبات آهکی کرتاسه بالایی دارای کانی شناسی اولیه آراگونیتی بودهاند. ترسیم مقادیر Mn در برابر Sr/Ca نشاندهنده یک محیط دیاژنتیک نیمه بسته تا باز با نسبت آب به سنگ بالا میباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دمبک کوه؛ ژئوشیمی؛ کرتاسه بالایی؛ محیط رسوبی؛ میکروفاسیس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Microfacies, sedimentary environment and geochemical of the Upper Cretaceous deposits in Lar Region, Dombak Kuh, Northeast of Tehran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| dana shavasi؛ Mohammad Hossein Adabi؛ Abbas Sadeghi | ||
| Department of Geology, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| ke the same sedimentary conditions in the Lower Cretaceous, the Upper Cretaceous sediments of Iran do not have the same facies features. Therefore, in this study, we try to study the sedimentary environment and microfacies. Using data and geochemical methods of Upper Cretaceous sediments led to valuable information about the environment and conditions of formation and primary mineralogy of Upper Cretaceous sediments across Dombak-kuh. materials and methods In Dombak-kuh section, sampling has been done based on lithological and facies changes in the direction perpendicular to the layers and at distances of less than 0.5 m to more than 2.5 m. These sections were stained with red alizarin solution and potassium ferrocyanide to distinguish calcite mineralogy from dolomite as well as iron content and the amount of iron in it with Dickson method (Dickson, 1965). The classification and naming of rocks is based on Dunham's method (Dunham, 1962). In sample naming, an attempt has been made to include all major allocations in sample naming in order of frequency. The percentage of alluvial abundance was obtained ocularly by comparing with Baccelle and Bosellini (1965) comparison tables. The known facies have been compared with the Flugel (2010) facies belt. In presenting the sedimentary model, the terms used in Burchett and Wright (1992) have been used. Results and discussion Petrogeraphic studies of this sections revealed 11 microfacies (2 microfacies from tidal flat, 1 microfacies from lagoon, 1 microfacies from shoal and 7 microfacies from open marine). All of them belong to carbonate ramp: 1. Dolomicrites – Dolomicrosparaite, 2. Intraclast Grainstone, 3. Bioclact Wackestone, 4. Bioclast Pelloidal Grainston, 5. Oligosteginids Packstone, 6. Nezzazatinella, Dictyoconella Wackestone-Packston, 7. Lenticulina/Marginotruncana/ Oligosteginids Wackestone-Packstone, 8. Heterohelix /Globotruncana/Macroglobigerielloides Wackestone, 9. Oligosteginids/ Macroglobigerielloides / Heterohelix Packstone, 10. Heterohelix /Globotruncana/Marginotruncana packstone, 11. Globotruncana/ Heterohelix /Macroglobigerielloides Wackestone-packstone. The characteristics of these deposits indicate that the sedimentary environment was a ramp (hemocline). The absence of calcite turbidite deposits, fall structures and large reef and oncoid and piezoidal dams confirms the carbonate ramp environment. The results of elemental analysis and plotting of these values against each other indicate that the Upper Cretaceous sediment limestones primarily had aragonite mineralogy. The plotting of Mn values against Sr / Ca indicates a semi-closed to open diagenetic environment with a high water/rock ratio. Conclusion According to the studies carried out in the Dombak-kuh region of the Upper Cretaceous sediments (Cenomanian-Campanian) they have a thickness of 327.7 m, the lower boundary of which is the Tizkuh Formation and is of a steep type. Its upper boundary is a fault which has been disconnected. Cenomanian sediments, which are 54.26 m thick, start with a progressive conglomerate. Then the thoronine sediments, which are 22.85 m thick, first start with thick-layered limestone and then with chert limestone, and then with Oligosthenic limestones which change the facies and settle on it. Kenyasin sediments with a thickness of 19.85 m were observed with a combination of oligoesterated limestones followed by Santonin sediments with a thickness of 182.80 m and then Campanian sediments with a thickness of 48.5 m form the Upper Cretaceous stratigraphic sequence. In these sediments, 11 micro-facies were identified, which include tidal zone with 2 micro-losses, lagoon with 1 micro-loss, dam with 1 micro-loss and open sea with 7 micro-losses. The characteristics of these deposits indicate that the sedimentary environment was a ramp (hemocline). The absence of calcite turbidite deposits, fall structures, and large reef and oncoid and piezoidal dams confirms the carbonate ramp environment. The results of elemental analysis and mapping these values together, indicate that the Upper Cretaceous sediments in this section has aragonite primary compound which is placed in a semi-closed to semi-open diagenetic region with high proportion of water to rock (W/R). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Dombak Kuh, geochemical, Upper Cretaceous, Sedimentary environment, Microfacies | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
-آدابی، م.ح.، 1390. ژئوشیمی رسوبی، انتشارات آرین زمین، چاپ دوم، 503 ص.
-آقانباتی، ع.، 1383. زمینشناسی ایران، انتشارات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، 103 ص.
-صادقی، ع.، 1378. بررسی زمینهای کرتاسه در دامنههای جنوبی البرز مرکزی، دانشگاه شهید بهشتی، رساله دکترا، 475 ص.
-شاویسی، د.، 1394. محیط رسوبی، میکروفاسیس، دیاژنز و ژئوشیمی رسوبات کرتاسه بالایی در منطقه لار، دمبک کوه، دانشگاه شهید بهشتی، رساله کارشناسیارشد، 128 ص.
-Adabi, M.H., Kakemem, U. and Sadeghi, A., 2016. Sedimentary facies, depositional environment, and sequence stratigraphy of Oligocene–Miocene shallow water carbonate from the Rig Mountain, Zagros basin (SW Iran) Carbonates and Evaporites, p. 1-17.
-Adabi, M.H., 2009. Multistage dolomitization of Upper Jurassic Mozduran Formation, Kopet-Dagh Basin, N.E. Iran. Carbonates and Evaporites. v. 24(1), p. 16-32.
-Adabi, M.H. and Asadi Mehmandosti, E., 2008. Microfacies and geochemistry of the Ilam Formation in the Tang-e- Rashid area, Izeh, S.W. Iran: Journal of Asian Earth Sciences, v. 33, p. 267-277.
-Adabi, M.H. and Rao, C.P., 1991. Petrographic and geochemical evidence for original aragonitic mineralogy of Upper Jurassic carbonate (Mozduran Formation) Sarakhs area, Iran. Sedimentary Geology, v. 72, p. 253-267.
-Burchett, T. and Wright, V.P., 1992: Carbonate ramp depositional system. Sedimentary Geology, v. 79, p. 3-58.
-Budd, D., 2002. The relative roles of compaction and early cementation in the destruction of permeability in carbonate grainstones: a case study from the Paleogene of west-central Florida. Journal of Sedimentary Research, v. 72, p. 116-128.
-Dickson, J.A.D., 1965. Amodified stining technique for carbonate in thin section: Nature, v. 205 p. 587.
-Dunham, R.J., 1962. Classification of carbonate rocks according to depositional texture American Association of Petroleum Geologist, Memoir v. 1, p. 108-121.
-Flugel, E., 2010. Microfacies of Carbonate Rocks. Springer-Verlag. Berlin, 1006 p.
-Jamalian, M. and Adabi, M.H., 2015. Geochemistry, microfacies and diagenetic evidences for original aragonite mineralogy and open diagenetic system of Lower Cretaceous carbonates Fahliyan Formation (Kuh-e Siah area, Zagros Basin, South Iran) Carbonates and Evaporites, v. p. 77-98
-Land, L.S. and Hoops, G.K., 1973. Sodium in carbonate sediments and rocks: Apossible index to salinity of diagenetic solution: Journal of Sedimentary Petrology, v. 43, p. 614-617.
-Milliman, J.D., 1974. Marine Carbonates, Recent Sedimentary Carbonates, Part 1, Springer- Verlag, Berlin, 375 p.
-Morrison, J.O. and Brand, U., 1986. Geochemistry of recent marine invertebrates: Geoscience Canada, v, 13, p. 237-254.
-Odin, G. and Matter, A., 1981. De glauconiarum origine. Sedimentology, v. 28, p. 45.
-Poppelreiter, M., 2002. Facies, cyclicity and reservoir properties of the lower Muschelkalk (Middle Teiassic) in the NE Netherland. Facies, v. 46, p. 119-132.
-Rao, C.P. and Adabi, M.H., 1992. Carbonate minerals, major and minor elements and oxygen and carbon isotopes and their variation with water depth in cool, temperate carbonates, western Tasmania, Australia, Marine Geology, v. 103, p. 249- 272.
-Rao, C., 1990. Petrography, trace elements and oxygen and carbon isotopes Gordorn Group carbonate (Ordovician), Florentine Vally, Tasmania. Australia. Sedimentary Geology, v. 66, p. 83-97.
-Vaziri-Moghaddam, H., Kalanat, B. and Taheri, A., 2011. Sequence stratigraphy and depositional environment of the Oligocene deposits at Firozabad section, southwest of Iran based on microfacies analysis. Journal of Geopersia, v. 1(1), p. 71-82.
-Veizer, J., 1983. Trace elements and stable isotopes in sedimentary carbonates: In Reeder, R.J., (Eds), Carbonates, Mineralogy and Chemistry. Reviews in Mineralogy, Blackswell, v. 11, p. 265-299.
-Winefield, P.R., Nelson, C.S. and Hodder, A.P.W., 1996. Discriminating temperate Carbonates and their diagenetic environments using bulk elemental geochemistry: a reconnaissance study based on New Zealand Cenozoic limestones. Carbonates and Evaporites, v. 11, p. 19-31.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8,857 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5,556 |
||
