باغ های خراسان در تاریخ بیهقی | ||
| صفه | ||
| مقاله 1، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 46، فروردین 1387 اصل مقاله (372.46 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله کوتاه | ||
| نویسنده | ||
| مهرداد قیومی بیدهندی* | ||
| داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﯽ | ||
| چکیده | ||
| متون فارسی از مهمترین منابع تاریخ معماری ایران است. در م یان این متون، تاریخ بیهقی در زمرۀ چند متن نخست ادب فارسی است. از کتاب مفصل ابوالفضل بیهقی دبیر، که در ا صل تاریخ آل سبکتگین نام داشته، امروزه فقط شش مجلد، از نیمۀ جلد پنجم تا نیمۀ جلد دهم، به دست ما رسیده است. این پاره با ماجرای مرگ محمود، جلوس محمد و سپس مسعود آغاز میشود و با ذکر سفر آخر مسعود به هندوستان در گریز از ترکمانان سلجوقی پایان می‌یابد. بیهقی نمونۀ مورخ دقیق است و تاریخ خود را صرفاً بر اساس شواهدی که طی سالها حضور در متن حوادث دربار غزنویان گرد آورده پرداخته است. اگرچه در وصف معماری و صفات کالبدی آن دقت و حساسیت ناصر خسرو را ندارد، اطلاعات دربارۀ معماری و شهر در کتاب او کم نیست. نثر او نیز گواهی است بر توانایی نثر فارسی در بیان فضای معماری.«باغ » از مکانها یی است که بیهقی به کرّات بدان پرداخته است. زندگی مسعود غزنوی بیش از آنکه در کاخ سپری شود، در خیمه و خرگاه و در باغ میگذشته است. او به تناسب ذکر احوال مسعود و امیران غزنوی و کارگزاران دستگاه آنان به باغهای گوناگون در منطقۀ خراسان پرداخته است: با غهای غزنین، بلخ، هرات، نیشابور، غور، دشت لگان، و برخی اوصاف معماری آنها. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاریخ معماری ایران؛ منابع تاریخ نگاری؛ متون فارسی؛ تاریخ بیهقی؛ باغ؛ خراسان بزرگ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Gardens of Khurasan in Beyhaqi’s History | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mehrdad Qayyoomi | ||
| Assistant Professor, School of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University | ||
| چکیده [English] | ||
| The classic Persian literature constitutes a part of the most important sources of the history of Iranian architecture. Beyhaqi’s History (Tarix-e Beyhaqi) is among the most genuine Persian literaty texts. Originaly known as The Sebuktigin’s Family History (Tarix-e Al-e Sebuktigin), not more than six volumes of the initially voluminous book by Abolfazl Beyhaqi-e Dabir, from half of the fifth volume to half of the tenth volume, has been remained. The remaining part starts with the story of Mahmoud’s death, enthronement of Mohammad proceeded by Masoud and ends with Masoud’s last trip to India in evade from the Seljuq Torkmans. Beyhaqi, who exemplifies a shrewd historian, has written his history strictly on the basis of his direct experiences in the Qaznavid’s court. There are plenty of information about buildings and city in his book, although he does not show same level of sensibilty and accurateness as his contemporary scholar, Nasser-Khosrow, regarding architecture and its physical properties. His word proves the ability of Persian language in representing architectural atmosphere and space. Gardens appear in Beyhaqi’s History frequently. Masoud Qaznavi’s life was spent more in tents and gardens rather than in palaces. Beyhaqi has mentioned and explained some architectural aspects of different gardens of the greater Khurasan, such as those of Qazni, Balkh, Herat, Neyshabur, Ghor, Dasht-e Legan, while corresponding Masoud, and other Qaznavid rulers and their authorities’ lives. | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 441 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 591 |
||